Habertürk yazarı Ercan Kumcu, ‘Makro İhtiyati Önlemler’ başlıklı yazısında, konut piyasasında kolay krediler bulunarak konut fiyatlarının normal olmayan boyutlarda artması durumunda, konut kredilerinin alınmasını zorlaştırmak için alınan önlemlere dikkat çekiyor.
Hükümetin piyasa oyuncularının aşırı risk almasının önüne geçmek ve finansal istikrarı korumak için aldığı makro ihtiyati önlemlerin, herhangi bir piyasada normal olmayan fiyat şişmelerini önlemeye yönelik olduğunu dile getiriyor.
Kumcu, IMF’nin son yayınlanan Küresel Finansal İstikrar Raporu’nun makro ihtiyati önlemlere vurgu yaptığına işaret ediyor ve küresel krizle beraber oluşturulan Finansal İstikrar Kurulu’nun da çözümü makro ihtiyati önlemlerde bulduğunu söylüyor.
Piyasa oyuncularının aşırı risk alma iştahlarının akılcı bir davranış olmadığının iddia edilemeyeceğine işaret eden Kumcu, “Alınan risk aşırı olarak nitelendiriliyorsa, sorunun çözümü, aşırı risk almayı akılcı bir karar yapan çevre şartlarını ve ekonomik verileri sorgulamakta yatar” diyor.
Kumcu, küresel krizle beraber Avrupa Merkez Bankası ve Amerikan Merkez Bankası gibi gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası faizlerini neredeyse sıfıra indirerek parasal genişlemeye gittiklerini belirterek, amacın düşük faizler yoluyla tüketim ve yatırımı uyarmak, ekonomik büyümeyi hızlandırmak olduğuna vurgu yapıyor. Kumcu, “Bu yaklaşım Euro Bölgesi’nde henüz çalışmadı. Ama Amerika ve İngiltere, arzulanan sonuçlara yaklaşabilen iki ülke oldu. Büyüme biraz hızlandı, ama aynı zamanda çeşitli piyasalarda balonlar da oluştu. Sermaye piyasası araçlarındaki fiyat artışlarıyla küçümsenmeyecek servet artışları gerçekleşti. Örneğin, İngiltere’de konut sektöründe balon oluşmasından söz edilmeye başlandı. Balon oluşması, akılcı olmayan kararlar sonucunda mı oldu? Hayır, aksine ekonomik birimler faizlerin uzun süre düşük kalacağına ikna olunca, getirilerini artırmaya yönelik yeni alanlar aramaya başladılar. Buldukları alanlarda balon oluşmaya başladı” diyor.
Makro ihtiyati önlemlere ihtiyaç duyulmasının nedeni geleneksel para politikasının geleneksel hedeflerinden uzaklaştırılıp yalnızca ekonomik büyümeye odaklanmasından kaynaklandığının altını çiziyor ve “Bir taraftan odayı ısıtmak için sobaya odun atılıyor, diğer taraftan alevler yükselmesin diye yanan odunların üzerine su dökülüyor” diyor. Kumcu, makro ihtiyati önlemlerin İngiltere’de arzulanan sonuçları pek doğurmadığını gösterdiğini belirtirken; kalıcı çözümün makro ihtiyati önlemler yoluyla piyasaları çarpıtmak değil, geleneksel para politikası yoluyla fiyat ve finansal istikrarı hedeflemek gerektiğini söylüyor ve ekliyor: “Aksi takdirde, orta-uzun dönemde finansal piyasaları çarpıtıp geleneksel para politikasının etkinliğini azaltma riskiyle karşı karşıya kalınacak.”